W Boczkowicach (17 km, 26 min od Lasochowa) znajduje się – obecnie w opłakanym stanie – dwór z połowy XIX wieku, gdzie na świat przyjść miała jako jedno z dzieci Józefa i Agnieszki z Jackowskich Kater­lów, podówczas dzierżawiących majątek, Fran­cisz­ka (później używająca wyłącznie swego drugiego imienia, Józefa), przyszła żona Wincen­tego Żeromskiego i mat­ka zna­ne­go pisarza. Za­cho­wał się akt jej chrztu z dnia 3 lutego 1833 roku. Boczkowice w owym czasie należały do syna znanego nam już Kazimierza Szafrańca Bys­trzo­now­skie­go (pochowanego w węgleszyńskim koś­ciele), Ludwika, który przez pewien czas rezydował na­wet w bocz­ko­wic­kim dworze. W 1825 r. Ludwik prze­ka­zuje majątek w dzierżawę Katerlom, ci jednak pół roku po narodzinach Franciszki opuszczają Boczkowice i udają się do Tyńca, gdzie zdążyli zakupić już własny folwark. Wyjazd Katerlów do Tyńca w 1833 r. może mieć związek z represjami władz carskich po powstaniu listopadowym, albowiem biorący w nim udział Bystrzonowski został za swój niepodległościowy zryw ukarany konfiskatą majątku.

W 1830 r. Ludwik Bystrzonowski nie tylko sam wstąpił do wojska, ale też wyposażył jeden ze szwadronów Pierwszego Pułku Jazdy Krakowskiej. Szybko awansował do stopnia majora, a nawet otrzymał Złoty Krzyż Virtuti Militari po bitwie pod Ostrołęką. Po upadku pow­stania Ludwik wyjechał do Francji, gdzie zapisał się jako działacz Wiel­kiej Emigracji i bliski współpracownik księcia Adama Czartoryskiego. Z ramienia Hotelu Lambert uczestniczył w wielu misjach zagranicz­nych, jednocześnie publikując prace o tematyce strategiczno-wojsko­wej i stając się ważnym źródłem informacji w kwestiach związanych z Polską dla prasy brytyjskiej i francuskiej. Wiele podróżuje, nie dla rozrywki jednak, lecz dla sprawy: w 1840 r. wyjeżdża do Algierii, gdzie bierze udział w walkach z emirem Abd al-Kadirem, za co otrzymuje krzyż Legii Honorowej. W roku 1848 z kolei udaje się jako wspólny agent księcia Adama, rządu francuskiego i Królestwa Sardynii z misją dyplomatyczną na Bałkany, celem nakłonienia Serbów i Węgrów do powstania przeciwko Austrii. Uczestniczył w powstaniu węgierskim i wojnie krymskiej, w trakcie której został awansowany – jako jeden z pięciu Polaków – do rangi generała armii tureckiej. W latach 1857-1872 pracował jako turecki attaché militaire w Paryżu. Zmarł we Francji w 1878 roku.

Ciekawostką jest wkład Ludwika Bystrzonowskiego w rozwój polskiej egiptologii. Oto na początku swej zagranicznej tułaczki kupuje on, a następnie wysyła matce (w prezencie) mumię egipską wraz z sarkofagiem. Mumię tę Anna Bystrzonowska podaruje później Uniwersytetowi Jagiellońskiemu – będzie to pierwszy tego typu zabytek na ziemiach polskich, budzący wśród krakowian niemałą sensację.

Strona Boczkowic: boczkowice.info
Historia Boczkowic oraz dzieje dworu i folwarku w tej miejscowości w latach 1880-1948
spis bibliografii